WHOA, een samenvattend overzicht

Inleiding

De Nederlandse faillissementswet is 125 jaar oud, zeer solide, maar in bepaalde
opzichten niet meer van deze tijd. De laatste jaren zijn daarom verschillende
pogingen gedaan om aanpassingen of toevoegingen aan de wet te doen, zoals een
buitengerechtelijk insolventie-akkoord of het ‘op proef’ toepassen van een pre-
insolventieprocedure, teneinde overlevingskansen van ondernemingen die in de
problemen zitten te verbeteren. Echter, de gewenste modernisering van dat aspect
van de insolventiewetgeving was tot nu toe niet gelukt.

Na zorgvuldige consultatierondes in de afgelopen jaren en in onder invloed van
Europese regelgeving (Richtlijn EU 2019/1023 betreffende preventieve
herstructureringsstelsels) werd op 5 juli 2019 het wetsvoorstel ‘Wet Homologatie
Onderhand Akkoord’ (hierna WHOA) ter behandeling bij de Tweede Kamer
ingediend. Het voorstel is op 26 mei 2020 met enkele aanpassingen aangenomen
door de Tweede Kamer. De Eerste Kamer buigt zich er nu over en de verwachting is
dat dit wetsvoorstel eind 2020 in Nederland ingevoerd zal gaan worden.

Dit artikel geeft een samenvattend overzicht van de WHOA. Als er in dit artikel
gesproken wordt over een onderneming of schuldenaar kunnen dat ook gezamenlijke
groepsvennootschappen betreffen.

Doel:
De WHOA heeft als doel ondernemingen die in onoverkomelijke liquiditeitsproblemen
zitten, in een relatief korte periode volgens een in de WHOA beschreven
‘stappenplan’ weer gezond te maken.
Of anders gesteld: WHOA is een regeling voor een dwangakkoord voordat de
onderneming in surseance of faillissement terechtkomt.

Voor wie:
De WHOA is bedoeld voor ondernemingen met een te zware schuldenlast (en
mogelijk zelfs failliet dreigen te gaan), maar waarvan de bedrijfsactiviteiten in de kern
levensvatbaar zijn. Een onderneming komt voor herstructurering onder de WHOA in
aanmerking ‘als deze verkeert in een toestand waarin het redelijkerwijs aannemelijk
is dat hij met het betalen van zijn schulden niet zal kunnen voortgaan’, ongeacht de
rechtsvorm en omvang van die onderneming. De onderneming (de ‘schuldenaar’) kan
aan alle of enkele vermogensverschaffers een akkoord voorstellen dat voorziet in
een wijziging van hun rechten c.q. aanspraken. De schuldenaar blijft gedurende het
gehele traject volledig beheers- en beschikkingsbevoegd (‘debtor-in-possession’).

Aan wie:
Het akkoord voorziet in de wijziging van rechten van (alle of enkele)
vermogensverschaffers van de schuldenaar. Indien het voor de overleving van de
schuldenaar noodzakelijk is, kan de WHOA alle typen vermogensverschaffers
binden, zoals aandeelhouders, concurrente schuldeisers, preferente schuldeisers en
schuldeisers met zekerheidsrechten. De rechten van werknemers kunnen niet met
een WHOA-akkoord worden gewijzigd, dus bij een personeelsreductie blijft de
transitievergoeding (‘ontslagboete’) van toepassing.