Arbeidsomstandigheden en arbobeleid voor uw personeel

Heeft u werknemers in dienst? U moet zorgen voor goede arbeidsomstandigheden voor uw personeel. Dat betekent dat uw personeel gezonde en veilig kan werken. Dat staat in de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet).

Goede arbeidsomstandigheden gelden voor alle werknemers in Nederland, ook voor buitenlandse arbeidskrachten, ingehuurd personeel en werknemers van een onderaannemer. De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert of u en uw werknemers zich aan de arboregels houden.

Arbobeleid maken

U moet zorgen voor goede arbeidsomstandigheden in uw bedrijf. Daarom moet u arbobeleid maken (arbeidsomstandighedenbeleid). Arbobeleid is alles wat u doet om uw werknemers veilig en gezond te laten werken. Een deskundige zoals een bedrijfsarts of een arbodienst moet u helpen bij het maken van arbobeleid.

Voor uw arbobeleid moet u in ieder geval:

• de arbeidsrisico’s in kaart brengen met een RI&E
• vastleggen hoe u met zieke werknemers omgaat (ziekteverzuimbeleid)
• bedrijfshulpverlening (BHV) regelen
• een preventiemedewerker aanwijzen
• periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) aanbieden
• uw werknemers informatie geven over veilig en gezond werken

U moet uw arbobeleid regelmatig evalueren en aanpassen als dat nodig is.

Verschillende werkgevers- en werknemersorganisaties hebben afspraken gemaakt over hoe bedrijven zich aan de regels uit de Arbowet moeten houden. Deze afspraken staan in een arbocatalogus. De arbocatalogus beschrijft oplossingen voor arbeidsomstandighedenrisico’s in een bepaalde sector, branche of bedrijf. Bekijk de arbocatalogi die door de Nederlandse Arbeidsinspectie zijn goedgekeurd.

Arbeidsrisico's in kaart brengen met een RI&E

Als u personeel heeft, moet u een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) hebben. In de RI&E zet u welke risico’s het werk heeft voor uw werknemers. U beschrijft welke maatregelen u neemt om deze risico’s te verkleinen (plan van aanpak).

Voorbeelden van risico’s zijn:

• lichamelijke belasting zoals tillen, dragen, duwen, trekken van producten of mensen en te weinig bewegen of te lang zitten
• werken met gevaarlijke stoffen
• psychosociale belasting, zoals pesten, agressie en geweld, discriminatie, seksuele intimidatie en een te hoge werkdruk
• omgevingsfactoren op de werkvloer, zoals het klimaat, licht, geluid, straling en trillingen

U moet uw werknemers beschermen tegen arbeidsrisico’s. Zo moet u maatregelen nemen om lichamelijke en psychosociale belasting te voorkomen en om gehoorschade te voorkomen. Ook moet u uw werknemers beschermen als ze werken met gevaarlijke stoffen of met producten waar gevaarlijke stoffen inzitten (bijvoorbeeld verf, lijm, inkt, schoonmaakmiddelen), als ze gevaarlijke stoffen maken of als er gevaarlijke stoffen vrijkomen tijdens het werk (bijvoorbeeld dieselmotoremissie, lasrook, kwartsstof).

Hoe gaat u om met ziek personeel (ziekteverzuimbeleid)?

U moet vastleggen hoe u met zieke werknemers omgaat (ziekteverzuim). In uw ziekteverzuimbeleid staan bijvoorbeeld de procedures die u en uw zieke werknemer moeten volgen. De ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging moet uw beleid goedkeuren. Een gecertificeerde arbodeskundige (bedrijfsarts of arbodienst) moet de begeleiding bij ziekteverzuim doen.

Bedrijfshulpverlener (BHV) regelen

U moet bedrijfshulpverlening (BHV) in uw bedrijf regelen. U stelt 1 of meer bedrijfshulpverleners (BHV'ers) aan, die ingrijpen bij een bedrijfsongeval of ramp en eerste hulp verlenen. Hoe u BHV regelt, hangt af van de grootte van uw bedrijf en de risico's in uw bedrijf.

Preventiemedewerker aanwijzen

U moet 1 of meer preventiemedewerkers aanwijzen in uw bedrijf. Een preventiemedewerker helpt mee bij het opstellen en uitvoeren van RI&E en adviseert de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging over goed arbobeleid. De preventiemedewerker helpt ook bij het uitvoeren van het arbobeleid.

Onderzoek arbeidsgezondheid (PAGO) aanbieden

U moet uw werknemers regelmatig een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) aanbieden. Een bedrijfsarts controleert of uw werknemers gezondheidsproblemen hebben door het werk. Uw werknemer is niet verplicht om mee te doen aan een PAGO.

Werknemers voorlichting geven

U moet uw werknemers informatie geven over uw arbobeleid en over hoe ze veilig en gezond kunnen werken. Dit kan gaan over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, maar ook over hoe uw bedrijf omgaat met bijvoorbeeld pesten en discriminatie. U moet uw werknemers ook persoonlijke beschermingsmiddelen geven, zoals een helm of een veiligheidsbril.

Arboregels bij thuiswerken en flexwerken

U bent ook verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden als uw medewerkers op een flexibele werkplek werken of thuiswerken. U moet ook op die werkplek zorgen dat de werknemer gezond en veilig kan werken:

• Uw werknemer moet een ergonomische werkplek hebben.
• Uw werknemer moet zich houden aan de regels voor beeldschermwerk.
• U moet uw werknemer informeren over en helpen bij veilig en gezond werken.
• U moet rekening houden met de psychosociale arbeidsbelasting (PSA).

U moet zich aan deze regels houden voor zover dat logisch is en van u kan worden verwacht. Ook de werknemer moet ervoor zorgen dat hij zich aan de regels voor veilig werken houdt.

Arbobeleid controleren

Wilt u weten of uw arbobeleid op orde is? Gebruik dan de Zelfinspectie 'Gezond en veilig werken' van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Zo controleert u of u de arbeidsrisico's kent en de juiste maatregelen neemt. Ook ontvangt u een lijst met acties en verbeteringen op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk.