Faillissement aanvragen: wat betekent het en hoe werkt het?

Het aantal faillissementen in Nederland daalt de laatste maanden, terwijl er wereldwijd sprake is van een stijging. Zo vonden er afgelopen september 26% minder faillissementen plaats dan een jaar eerder. Toch meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek dat er in oktober 2025 253 bedrijven failliet gingen. 

Een faillissement aanvragen is een ingrijpende stap voor elke ondernemer. Het betekent dat je officieel erkent dat je je schulden niet meer kunt betalen. De rechtbank spreekt het faillissement uit en stelt een curator aan die de bedrijfsbezittingen beheert en verkoopt om schuldeisers zo goed mogelijk terug te betalen.

Als ondernemer kun je zelf een faillissement aanvragen bij de rechtbank. Soms doet een schuldeiser dit. Vaak is een faillissement aanvragen een laatste redmiddel wanneer betalingsregelingen of herstructurering niet meer mogelijk is. 

Wat is een faillissement concreet?

Bij een faillissement is een onderneming of persoon niet meer in staat om openstaande schulden te betalen. Omdat een curator het beheer overneemt, mag je geen beslissingen meer nemen over je bedrijf of bedrijfsbezittingen. 

De curator onderzoekt alle financiële verplichtingen, verkoopt bezittingen waar nodig en verdeelt de opbrengst onder de schuldeisers volgens de wet. Hij of zij is verantwoordelijk voor het gehele afwikkelingsproces en een eerlijke behandeling van alle betrokken partijen.

Faillissement aanvragen als ondernemer

Bij het aanvragen van een faillissement doorloop je als ondernemer een aantal vaste stappen. Eerst breng je de financiële situatie in kaart, zoals openstaande schulden en betalingsachterstanden. Maak hierbij gebruik van de hulp van een jurist of accountant. 

Bij een faillissementsverzoek bij de rechtbank maak je duidelijk dat je minstens één schuldeiser niet meer kan betalen. Tijdens een zitting bepaalt de rechtbank of een faillissement inderdaad de meest passende stap is. Soms zijn er alternatieven zoals herstructurering of schuldsanering. Wellicht is het mogelijk om onderdelen van het bedrijf, klanten of activiteiten in een andere vorm voort te zetten.

Het aanvragen van een faillissement heeft twee duidelijke voorwaarden:

• De ondernemer is gestopt met het betalen van facturen
• Er zijn twee of meer schulden bij verschillende schuldeisers, waarvan er minimaal een opeisbaar is. De betalingstermijn is daarvan verstreken. 

Faillissement aanvragen als schuldeiser

Ook een schuldeiser kan een faillissement aanvragen wanneer een ondernemer structureel niet betaalt. Het proces begint met het vaststellen van de vordering. Daarbij moet de schuldeiser aantonen dat er sprake is van een opeisbare schuld die ondanks herhaalde verzoeken niet is voldaan. Daarnaast moet er sprake zijn van een steunvordering, oftewel minstens één andere schuldeiser die ook niet betaald krijgt.

Met deze gegevens dient de schuldeiser een faillissementsverzoek in bij de rechtbank. In dit verzoek staat meestal dat de ondernemer vanwege financiële problemen niet meer betaalt. De rechtbank roept zowel de schuldeiser als de ondernemer op voor een zitting, waar wordt besproken of een faillissement gerechtvaardigd is.

Nadat een rechter het faillissement uitspreekt, gaat een curator aan de slag. Hij of zij beheert de bedrijfsinboedel en onderzoekt of schuldeisers (deels) kunnen worden betaald. Voor de aanvrager betekent dit proces geen garantie op betaling, maar het biedt wel duidelijkheid en voorkomt dat de ondernemer nog meer schulden maakt.

Wanneer is een faillissement officieel?

Zowel de ondernemer als eventuele schuldeisers krijgen de kans om hun kant van het verhaal toe te lichten. De rechter kijkt daarbij vooral naar de vraag of er sprake is van gestaakt betalen, oftewel het structureel niet kunnen voldoen van verplichtingen.

Tot slot publiceert de rechtbank de uitspraak in het Centrale Insolventieregister, zodat alle betrokken partijen officieel op de hoogte zijn. Hiermee is het faillissement formeel van kracht en loopt de verdere afwikkeling via de curator.

Alternatieven voor het aanvragen van een faillissement

We schreven al eerder kort over alternatieven voor het aanvragen van een faillissement. Overweeg bijvoorbeeld een herstructurering van je bedrijf. Daarbij verlaag je de kosten, versimpel je activiteiten of stop je met bedrijfsonderdelen die niks opleveren. Soms ontstaat er dan alsnog voldoende financiële ruimte om door te gaan.

Een andere veelgebruikte optie is het sluiten van een akkoord met schuldeisers. Hierbij maak je duidelijke afspraken over (gedeeltelijke) terugbetaling, vaak in ruil voor kwijtschelding van een deel van de schuld. Dit voorkomt dat jouw bedrijf financieel ten onder gaat.

Voor ondernemers die echt vastlopen is een minnelijk traject via de gemeente een optie. Dit is een vrijwillige schuldregeling waarbij de gemeente samen met jou en je schuldeisers probeert afspraken te maken om je schulden op te lossen zonder tussenkomst van de rechter. Wanneer dat niet lukt biedt de Wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP) mogelijk een uitkomst. Dit is een traject onder toezicht van een bewindvoerder waarbij je zoveel mogelijk spaart om schuldeisers te betalen. 

Na een succesvolle afronding van gemiddeld achttien maanden begin je met een schone lei en hoeven de resterende schulden niet meer betaald te worden.

De bovengenoemde trajecten brengen al je schulden in kaart. Daarnaast bieden ze bescherming tegen beslaglegging. 

Twijfel je welke route het beste past bij jouw situatie? De betrouwbare en onafhankelijke adviseurs van Ondernemersklankbord denken met je mee. Neem contact met ons op voor een coachingstraject en onderneem de juiste stappen om weer vooruit te komen.